Το κοστούμι ορίζει τον άνδρα που το φοράει. Και το κοστούμι ορίζεται από τρία στοιχεία: ύφασμα, ράψιμο, γραμμή. Και τα τρία εξελίσσονται μες στο χρόνο, και τα τρία στοιχεία διατηρούν κάποιες βασικές αρχές αναλλοίωτες, και τα τρία έχουν επηρεαστεί από τον ραγδαίο εκμηχανισμό της κατασκευής ρούχων.
Το ύφασμα έχει υποστεί τις βαθύτερες, παρότι λιγότερο φανερές, αλλαγές, όχι μόνο εξαιτίας της βελτιούμενης τεχνολογίας ύφανσης και των τεχνητών ινών, αλλά και λόγω της αυξανόμενης αστικοποίησης της ζωής και του γενικευμένου κλιματισμού στα κτίρια κατοικίας και εργασίας.
Τα τραχιά τουίντ και ντόνεγκαλ, τα βαρύτιμα εγγλέζικα «κασμίρια» και οι παχιές φανέλες εξαφανίζονται σιγά σιγά από τα στοκ των ραφτάδων και από τις γκαρνταρόμπες, ή μεταλλάσσονται σε πολύ ελαφρότερα υφάσματα με παρόμοιες ιδιότητες.
Τα σημερινά υφάσματα κοστουμιού, ιδίως στα έτοιμα, είναι πολύ λεπτά και ελαφρά, διαφημίζονται ως παντός καιρού, All Seasons. Μάλιστα, αυτά τα υπερλεπτά κασμίρια πολύ δύσκολα υποτάσσονται στη βελόνα ακόμη και του έμπειρου ράφτη, απαιτούν ειδικές μηχανές ― αυτές που διαθέτει η βιομηχανία του έτοιμου… Ακριβώς αυτή η γιγάντια βιομηχανία έτοιμων δίνει πια τον τόνο στην υφαντουργία και ορίζει τις νέες ποιότητες και τα ειδικά χαρακτηριστικά. Υφάσματα για τον ράφτη και το χειροποίητο κοστούμι παραγγελίας (το bespoke ή sartorial) εξακολουθούν να παράγουν λίγα πια υφαντουργεία-μπουτίκ στη Μ. Βρετανία και μερικές μεγάλες μονάδες στην Ιταλία.
Η αισθητική του υφάσματος όμως δεν έχει αλλάξει ριζικά από τότε που καθιερώνεται το μοντέρνο αστικό κοστούμι, από τα τέλη του 19ου – αρχές του 20ού αι. Αλλαξαν τα χρώματα (το αυστηρό μαύρο υποχώρησε λ.χ.), καθώς άλλαξε το κοινωνικό πρωτόκολλο και εξελίχτηκε η τεχνολογία ύφανσης και βαφής, και μαζί με την παλέτα εμπλουτίστηκε και η ματιέρα, εμπλουτίστηκαν οι υφές, οι εξωτικές ύλες, οι μίξεις ετερογενών νημάτων κ.λπ. Αλλά η αισθητική του υφάσματος και του κοστουμιού παραμένει λιγο-πολύ ίδια: κλασική, λιτή, απέριττη· πρώτη επιδίωξη στο κοστούμι του δανδή ή στο power suit του σύγχρονου μάνατζερ, είναι η μη κραυγάζουσα κομψότητα, η αρρενωπότητα, η στερεότητα, η ακεραιότητα· τα άλλα εξαρτήματα, πουκάμισο, γραβάτα, μανικετόκουμπα, μαντιλάκι τσέπης κ.λπ., εν συνδυασμώ, αναλαμβάνουν όλα τα υπόλοιπα: χρώμα, αιχμές, υπαινιγμούς, χαρακτήρα.
Βασικά σχέδια
Το κλασικό και αξεπέραστο ύφασμα για ανδρικό κοστούμι είναι το κασμίρι-worsted. Η ειδική επεξεργασία worsted βελτιστοποιεί τις μηχανικές και θερμομονωτικές ιδιότητες του μαλλιού και ταυτόχρονα του επιτρέπει να βαφτεί και να συντεθεί σε διάφορους χρωματικούς συνδυασμούς, κάνει το ύφασμα ανθεκτικό, εύκολο στο ράψιμο, και απολαυστικό στο φόρεμα.
Τα βασικά σχέδια ανδρικού υφάσματος δεν είναι πάρα πολλά, αλλά δεν είναι και λίγα. Σε συνδυασμό μάλιστα με τα είδη νήματος, τα μείγματα, το βάρος, την υφή, και τις ποιότητες, οι επιλογές είναι ατέλειωτες. Για να αρχίσουμε όμως από κάπου, ας πούμε ότι για φθινοπωρινή-χειμωνιάτικη φορεσιά, πρώτες επιλογές θα πρέπει είναι το καλό κασμίρι-worsted από μαλλί Merinos. Θα κινηθούμε σε φανέλες και φινιρισμένα κασμίρια, σε βάρος από 280 έως 350 gr, ίσως και ελάχιστα βαρύτερα. Το πολύτιμο κασμίρ (cashmere), αναμεμιγμένο σε κάποιο μικρό ποσοστό (5-10%), προσθέτει απαλότητα και ζεστασιά.
(ΠΡΟΣΟΧΗ: Το κασμίρ δεν πρέπει να συγχέεται με την συμβατική ονομασία «κασμίρι» που χρησιμοποιείται στα ελληνικά για να περιγράψει τα μάλλινα υφάσματα τύπου Worsted, δηλ. υφάσματα που έχουν προκύψει από μια ειδική επεξεργασία για βέλτιστη αντοχή και αισθητική. Τα κασμίρια-Worsted είναι τα πιο διαδεδομένα ποιοτικά ανδρικά υφάσματα και περιλαμβάνουν πολλές υποκατηγορίες, αναλόγως της ύφανσης, της σύμμειξης κ.λπ.)
Τα βαριά και τα ελαφρά υφάσματα έχουν υπέρ και κατά. Tα βαρύτερα υφάσματα στέκουν καλύτερα στο ράψιμο και πέφτουν ωραιότερα στο σώμα, αλλά είναι πιο ζεστά. Τα ελαφρότερα και λεπτότερα υφάσματα τσαλακώνουν ευκολότερα, αλλά αγκαλιάζουν ευχάριστα και δεν υπερθερμαίνουν, ιδίως στους θερμαινόμενους χώρους των πόλεων.
Πάνω απ’ όλα σκεφτείτε για ποια χρήση προορίζεται το ύφασμα που επιλέγετε: Αν προορίζεται για καθημερινό ρούχο, το κριτήριο είναι η αντοχή και η ευκολία συντήρησης· αν προορίζεται για «καλό», για αραιές βραδυνές εμφανίσεις, τότε η αισθητική εκζήτηση, η κομψότητα και η πολυτέλεια προέχουν.
Νούμερα: Super 1xx’s
Είπαμε για τα βάρη του κασμιριού-worsted. Αλλη διαδεμονένη κατηγοριοποίηση είναι τα νούμερα: Super 100’s, Super 120’s, Super 150’s, έως και Super 210’s. Tα νούμερα αυτά δείχνουν πόσα νήματα έχουν χρησιμοποιηθεί για να υφανθεί ένα συγκεκριμένο εμβαδόν πανιού· δηλ. δείχνουν πόσο λεπτή είναι η μάλλινη ίνα: όσο μεγαλύτερο το νούμερο, τόσο λεπτότερη η ίνα, τόσο περισσότερες ίνες ανά τετραγωνικό εκατοστό. Οσο μεγαλύτερο νούμερο, τόσο πιο λεπτό και μαλακό είναι το ύφασμα. Ενα καλό κασμίρι πρέπει να είναι τουλάχιστον Super 80’s-90’s. Πάνω από τα 120’s βρίσκουμε υπέροχα υφάσματα, αλλά μαζί με την ακριβότερη τιμή πληρώνουμε κι άλλα: τα υπέρλεπτα 150άρια και 180άρια προσφέρουν μοναδική άισθηση απαλότητας, αλλά δεν φοριούνται εύκολα… Τσαλακώνουν, είναι επιρρεπή στις φθορές, και δεν «στέκουν» τόσο καλά όσο τα μικρά νούμερα.
Συμπέρασμα: για καθημερινή, συνηθισμένη χρήση, ένα κασμίρι 80’s έως 110-120’s θα σταθεί υπέροχα και με λίγη προσοχή θα σας ντύσει για πολλά-πολλά χρόνια. Για πιο σπέσιαλ περιστάσεις, πληρώστε το παραπάνω για ένα 150άρι. Να σκέφτεστε πάντα: ποια χρήση επιφυλάσσετε στο ύφασμα και στο ρούχο.
Τι να πρωτοδιαλέξω;
Flannel. Ενα-δύο φανελένια κοστούμια δεν θα πρέπει να λείπουν από την ανδρική γκαρνταρόμπα. Γκρί, σκούρα κατά προτίμηση, σκέτη ή με αραιή ρίγα (κοφτή-pinstripe ή αχνή-chalkstripe), η φανέλα είναι ταυτόχρονα κομψή και ευκολοφόρετη σε κάθε περίσταση, εκτός της επίσημης βραδινής. Απαραίτητη.
Κλασικές είναι οι κάπως βαριές φανέλες της Harrison, αλλά και άλλοι οίκοι προσφέρουν φίνες φανέλες. Τα τελευταία χρόνια οι ιταλικοί οίκοι φτιάχνουν πολύ αφράτες, ελαφρές και ζεστές φανέλες Super 120’s, ιδανικές για αστικό κοστούμι και για παντελόνι.
Ωραία επίσης είναι και η μπλε φανέλα με ρίγα. Γενικά οι ριγέ φανέλες δίνουν και ωραιότατα σταυρωτά κοστούμια, κλασικά και αρρενωπά, με έξι ή τέσσερα κουμπιά.
Worsted. Στους τόνους των κλασικών γκρι (από σουρί έως ανθρακί) και μπλε (από το σκούρο σαξ έως το μελανό bleu nuit), υπάρχουν πολλές επιλογές κασμιριών-worsted. Tα μονόχρωμα είναι πιο σοβαρά και ουδέτερα, κατάληλα και για βραδινό κοστούμι· τα ριγέ ή με κάποιο διακριτικό σχέδιο στην ύφανση ή στο χρώμα (ψαροκόκκαλο, πικ εντ πικ, αχνό καρώ, Πρενς ντε Γκαλ, λεπτό πιε ντε πουλ) είναι πιο κατάλληλα για πρωινά και για το γραφείο.
Scabal Wool & Cashmere, μεσαίου βάρους, για σακκάκι, φθινόπωρο – χειμώνα.
Drapers Super 130’s, ελαφρού βάρους για σακκάκι, άνοιξη-καλοκαίρι.
Jacketing. Στα υφάσματα για μονό (σκέτο) σακάκι οι επιλογές είναι διαφορετικές: εκτός του κλασικού μπλε σκούρου μπλέιζερ, τα σχέδια ποικίλουν αρκετά, με πολλά χρώματα καρώ, ψαροκόκκαλα και πιε ντε πουλ. Μια πρόσμειξη κασμίρ είναι επιθυμητή εδώ: κάνει το ύφασμα πιο μαλακό και απαλό. Τα σακάκια αυτά συνδυάζονται τέλεια με παντελόνια από φανέλα ή ραζέ κασμιροφανέλα, αλλά και με γκαμπαρντίνες και τρικό διαγονάλ.
Βαμβακερά φινιρισμένα, τύπου γκαμπαρντίνα, για καλοκαιρινά κοστούμια και πανταλόνια. Από πάνω προς τα κάτω: Loro Piana bleu nuit, Emernegildo Zegna khaki, English creme, Loro Piana beige.
2-ply. Για άνοιξη-καλοκαίρι, στεφόμαστε σε πιο ελαφρά υφάσματα, μονής ύφανσης. Τα κασμίρια μονής ύφανσης, σε αντίθεση με τα διπλής ύφανσης, μονώνουν λιγότερο και επιτρέπουν την απρόσκοπτη θερμορύθμιση του σώματος. Αυτά τα υφάσματα αποκαλούνται συμβατικά Cool Wool. Για καλοκαιρινά ρούχα, εκτός του μονού κασμιριού, κλασικές επιλογές είναι βέβαια τα λινά, τα βαμβακερά, τα σύμμεικτα μάλλινα με Kid Mohair, τα φίνα σύμμεικτα βαμβάκι-cashmere κ.λπ.
Οι γνωστότεροι οίκοι ανδρικών υφασμάτων
Παραδοσιακά τα μεγάλα υφαντουργεία ήταν βρετανικά και βρίσκονταν στην περιοχή του Huddersfield στο Yorkshire, και στη Σκωτία. Μετά τον Β’ Πόλεμο οι Ιταλοί ανέπτυξαν πολύ την υφαντουργία τους και απέκτησαν τεχνογνωσία· σε συνδυασμό μάλιστα με την εκρηκτική ανάπτυξη της ιταλικής μόδας, απέκτησαν το προβάδισμα, σε ποσότητα και σε ποιότητα. Ιταλικοί οίκοι όπως οι Ermenegildo Zegna. Loro Piana, Vitale Barberis Canonico, Carlo Barbera, Cerruti, Reda, Marzotto κ.ά., συγκεντρωμένοι κυρίως γύρω από την περιοχή της Biella και της Novara στο Piemonte, παράγουν τεράστιες ποσότητες και ποικιλία υφασμάτων, με τη φίρμα τους ή φασόν για λογαριασμό τρίτων, απευθυνόμενοι κυρίως στη βιομηχανία έτοιμου ενδύματος, και σε πολύ μικρότερο βαθμό στην οικοτεχνία του χειροποίητου ρούχου επί παραγγελία (bespoke ή sartorial). Μερικοί οίκοι μάλιστα έχουν αναπτύξει μεγάλες σειρές έτοιμων ή sur mesure (ημιέτοιμων) ρούχων, όπως οι Zegna (o δεύτερος μεγαλύτερος κατασκευαστής πολυτελών ανδρικών ενδυμάτων παγκοσμίως), Loro Piana, Βarbera, Cerruti.
Οι ιταλικοί οίκοι έχουν κάνει τεχνολογικά και αισθητικά άλματα, μερικά υφάσματα τους είναι μοναδικά (όπως τα κασμίρ των Zegna και Loro Piana) αλλά ένα κλασικό, πετροδουλεμένο, «νεκρό» αγγλικό κασμίρι-worsted παραμένει εν πολλοίς αξεπέραστο.
Την μικρή αγορά του επί παραγγελία εξυπηρετούν, εκτός των μεγάλων, και μικρότεροι ιστορικοί οίκοι, κυρίως αγγλικοί, που παράγουν κλασικά ή και εξεζητημένα υφάσματα και προσφέρουν τη δυνατότητα αγοράς ελάχιστων ποσοτήτων, εξατομικευμένων. Δηλαδή, μπορείς να παραγγείλεις από δειγματολόγια, μέσω του ράφτη σου ή του υφασματέμπορου, 3 ή 4 μέτρα ύφασμα και να το λάβεις με κούριερ. Τέτοιo σέρβις, άμεσα ή έμμεσα, προσφέρουν ιταλικοί οίκοι όπως οι Loro Piana, Zegna, Barberis Canonico, Guabello, Lessona, οι παραδοσιακοί βρετανικοί οίκοι Scabal, Clayton, Hield, Holland Sherry, J. G. Hardy, J. & J. Minnis, Wain Shiell, H. Lesser, Harrisons, Clissold, Moxon, o γαλλικός οίκος Dormeuil και μερικοί άλλοι. Κάποιοι από αυτούς τους οίκους-μπουτίκ παράγουν μοναδικά υφάσματα, στα οποία μπορεί να υφανθεί το όνομα του πελάτη στην ούγια ή και μέσα στην ύφανση…
Τι κυκλοφορεί στην Ελλάδα
Ελάχιστα καταστήματα πλέον πουλάνε ανδρικά υφάσματα λιανική. Είναι όλα σχεδόν μαζεμένα στην οδό Αιόλου. Εχουν στοκ υφασμάτων από γνωστούς οίκους: Harrisons, Scabal, Zegna, Dormeuil, Barberis Canonico, Wain Shiell, J. G. Hardy, Loro Piana και άλλους. Ωστόσο τα μαγαζιά αλλά και οι (επίσης λιγοστοί) καλοί ράφτες διαθέτουν πλούσια δειγματολόγια, απ’ όπου μπορείς να παραγγείλεις από το εξωτερικό όποιο ύφασμα επιθυμείς.
Στα στοκ υφάσματα οι τιμές κυμαίνονται από τα 70-100 ευρώ/μέτρο για αξιοπρεπές 100αρι-120άρι, έως 200-400 (και άνω) ευρώ/μέτρο για τα πολυτελή. Για ένα κοστούμι χρειάζονται περίπου 3,20 μέτρα, για σακάκι περ. 2 μέτρα, για παντελόνι περ. 1,20 μ.
Μία απάντηση στο “Πιέτες, πέτα, πτυχώσεις”
[…] Essential knowledge – Read the whole thing […]